Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Birkaç Not

Bilindiği gibi pandemi nedeniyle kısa çalışma ödeneğine başvurular 1 Aralık itibariyle yeniden açıldı. 1 Aralık – 31 Aralık arası başvuru yapıldığı takdirde 28 Şubat 2021’e kadar çalışanların kısa çalışma ödeneği alması mümkün olacak. Öte yandan bu yılın Mart ayında başlayan kısa çalışma ödeneği de Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılmaya devam ediyor.

Bu iki kısa çalışma uygulamasıyla ilgili faydalı olabileceğini düşündüğüm birkaç not aldım:

·         İlk kısa çalışma başvurularında yer alan çalışanlar, eğer ilk başvurudaki kısa çalışmaya tabi saatleri düşürülmeyecekse (ya da çalışmadıkları saatler artırılmayacaksa) yeni başvuruya gerek yok. İlk başvuruya ilişkin uzatılan aylarda her ay için ayrı ayrı düzenledikleri excel oran listeleriyle devam edebilirler. Saatleri yukarda yazdığım şekilde değişecekse yeni başvuru yapmaları gerekiyor.

·         Kısa çalışma uygulamasında yer alan çalışanların, kısa çalışmadan faydalandıkları süre işsizlik sürelerinden düşülmüyor ancak çalışanın kısa çalışmadan faydalanma süresi, hakettiği ya da daha önce kullanmışsa kalan işsizlik süresiyle kısıtlı. Bunu örneklersek, örneğin çalışanın on ay işsizlik maaşı alma hakkı var, bunun da sekiz ayını daha önce almış. Bu çalışan için 1 Nisan’da kısa çalışma başvurusu yapılmış ise Nisan ve Mayıs aylarında KÇÖ alır ancak Haziran’da alamaz. 23 Haziran’da biten ilk KÇÖ uygulaması 1 Temmuz’da 2 ay ve sonra ara vermeden gene 2 ay daha uzatıldığında bu çalışan Temmuz ve Ağustos’ta da KÇÖ alır, sonrasında alamaz. Bunun nedeni çalışanın 10 aylık işsizlik maaşı alma hakkının 8 ayını daha önce kullanmış olması. Ancak öte yandan kısa çalışma süreleri işsizlik ödeneği sürelerinden de düşülmeyeceğinden, bu çalışan için Aralık’ta yeniden başvuru yapılırsa, Aralık ve Ocak aylarında da KÇÖ’den faydalanabilecek.

·         Aralık’ta KÇÖ başvuru koşulları da Mart’takiyle aynı; son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olmak ve son 60 gün aynı işyerine sözleşme akdiyle bağlı olmuş olmak. Buradaki 60 gün için prim ödenme koşulu yok, tek koşul kısa çalışmanın başlayacağı tarihin minimum 60 gün öncesinden işe girmiş olmak. Çalışanın bu 60 gün içerisinde istirahatli ya da NÜD’den faydalanmış olması da kısa çalışmadan faydalanmasına engel değil.

·         Ancak ikinci başvurular, ilk başvurulardaki İşkur personelinin evrak üzerinden incelemesinin dışında Teftiş Kuruluna gönderiliyor. Bu başvuruların sonuçlanmasında bir gecikme yaratacak mı göreceğiz.

     Son bir not: İşkur 11 Aralık’ta bir genelge yayınladı. Covid-19 Gerekçeli Kısa Çalışma Uygulamalarına İlişkin Fazla ve Yersiz Ödemelerin Terkini konusuyla yayınlanan genelgeye göre İşkur, 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanları terkin edecek, yani almayacak.

     İşkur’da fazla ve yersiz ödemeler ya işçi hatası ya da işveren hatası olarak gruplanıyor. Örneğin KÇÖ aldığı günlerde çalışan aynı zamanda istirahatli ise ve aynı günler için SGK’dan da iş göremezlik parası aldıysa bu işçi hatası olarak kabul ediliyor. Bunlara ilişkin terkin söz konusu değil, yani İşkur bunları geri alacak. Ancak çalışanla ilgisi olmayan, işverenin yanlış bildirimi ya da işveren doğru bildirse bile İşkur’un yanlış hesaplaması (evet, bunlarda İşveren hatası olarak gruplanıyor) sonucu yapılan fazla ve yersiz ödemeler terkin edilebilecek. 

     Elbette başka detaylarda var. O yüzden İşkur’dan geri ödeme talimatı alan işletmelerin iade yapmadan önce söz konusu genelgeyi incelemesi ve İşkur’la da görüşmesi isabetli olur.