Ülkedeki ticaretin büyük kısmı küçük ve orta büyüklükteki işletmeler üzerinden gerçekleşiyor malum. Bu işletmelerin büyük kısmı bir ya da birkaç kişilik istihdamı olan işletmeler ve çok büyük kısmı da muhasebesini SMMM büroları ile takip ediyor. İşte bu noktada devletin uzun süredir uyguladığı “kayıt dışı ekonomiyle mücadele planı” çerçevesinde alım-satım ve harcamaya konu belgeler ile muhasebe defterlerini dijital ortama taşıması, oyunun kurallarını etkileyebilecek bir hamle gibi duruyor. Bundan kastım şu; bu faturaları “kim” kesecek?
Büro işleten meslek mensupları arasında bir süredir yürüyen bir tartışma bu ve bu tartışmada ön plana çıkan ve uygulamayı ürkünç gösteren başlıklar “Mükellef ya tek başına ya da bunu yapabilecek çalışanı yok. Nasıl yapacak?”, “Mükellef bilgisayar bile kullanmıyor. Nasıl yapsın?”, “Mükellef zaten çok kazanmıyor, şimdi bir bilgisayar bir de fatura kesecek çalışan mı alacak, nasıl?” vb. devam ediyor.
Türkiye’de işyeri sahiplerinin büyük kısmı “esnaf” kültüründen gelmektedir ve bu kültürün işletme hazinesine bakışı, gelir-gider kontrolü ve işin yönetiminde muhasebe/finansmanın uzmanlığından faydalanmayı iş yönetiminin gerekli bir unsuru olarak tanımaz. Bu kesim için muhasebe’ci, devletle vergi ilişkilerini düzenleyen ve bunun için resmi belgeleri esas alarak defter tutup beyanname düzenleyen’dir.
Şimdi 01/01/2020’den itibaren 5 bin TL ve 30 bin TL baremlerine takılan faturalarını e-arşiv fatura olarak düzenlemek zorunda kalacak esnaflar, bunu anlaşmalı SMMM’lerin yapmasından yana. SMMM olarak esnafa hizmet eden meslek mensupları ise yeterli kazancı sağlayabilmek için zaten gereğinden çok sayıda mükellefin defterlerini tutup beyannamelerini verdiklerinden[i], bir de bu işin kendi üstlerine kalmasını istememekte. Ama meslek mensupları, rekabetin aslında fazlasıyla yaşandığı bir işi yaptıklarının da farkında oldukları için, kimi meslektaşlarının bunu kabul edeceklerini de biliyorlar ve bunun için de meslek odasının (SMMM’lerin mükellefin faturasını düzenleyemeyeceği hakkında açık tavır almasını istiyorlar.
İşte benim “oyunun kuralını değiştirmeye aday” dediğim kısım da bu. Bu durum meslek mensupları arasında bir “şikayet” konusu olmaktan çıkıp (meslek odalarının da katkısıyla) mesleğin yeniden yapılanması yönünden değerlendirilebilir. Bunun için;
- Bir kere e-arşiv fatura kesmek durumunda olan iş sahibinin, artık oyunun kurallarının değişmekte olduğunu, işi yürütebilmek için yapılması gereken giderlerin arasında bunun ve bunun gibi gelecekte de karşılaşacağı uygulamaların olduğunu, bu şartları karşılama koşulu varsa işi sürdürmenin doğru ve mantıklı olacağını anlaması gerekiyor.
- Meslek mensuplarının mükellefe bu konuda önerisi, mükellef kendisi bunun için istihdam yapmak istemiyorsa, anlaşılacak bir aylık ödeme karşılığı haftada bir gelecek bir SMMM çalışanının, mükellefin işyerinde çalışabileceği olabilir. (Meslek Odaları bu noktada araya girerek bunun yasal düzenleme haline gelmesine öncülük edebilir).
- Meslek mensuplarının ve meslek odalarının bir sonraki adım stratejileri de mükellefe sadece defter tutma ve beyannamesini verme hizmeti değil, mükellefin iş yönetimine katkı sağlayacak bir hazine yönetimi hizmeti ve raporlaması vermeyi amaçlamak olabilir.
Oyunun kuralları sadece iş sahipleri için değil, meslek mensupları için de değişiyor.
[i] Buda aslında genel sorunun bir parçası ama kapsam olarak bu yazının sınırlarını aşacağı işin, nı kısma şimdilik girmeyelim.
| E-ARŞİV FATURA UYGULAMASINA DAHİL OLMAYAN MÜKELLEFLERCE 1/1/2020 TARİHİNDEN İTİBAREN DÜZENLENECEK VE TUTARI 5.000 TL ve 30.000 TL’yi AŞAN FATURALARIN E-ARŞİV FATURA OLARAK GİB PORTALINDAN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN DUYURU Bilindiği üzere 19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği‘nin IV.2.4.3. e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar uyarınca; e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 30.000 TL’yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5.000 TL’yi) aşması halinde, söz konusu faturaların, ilgili Tebliğin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, “e-Arşiv Fatura” olarak Başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portalı üzerinden düzenlenmesi zorunluluğu getirilmiş ve aynı bölümde; aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturaların topluca birlikte değerlendirilerek vergiler dâhil tutar toplamının söz konusu tutarları aşması halinde, bu faturaların e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması zorunluluğunun bulunduğu belirtilmiştir. Konu ile ilgili mükelleflerimizin bilgilendirilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır: 1- Söz konusu uygulama 1/1/2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir. 2- Uygulamanın kapsamına e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükellefler girmektedir. 3- Aynı günde ve aynı kişiye düzenlenen faturaların toplamının belirtilen tutarları aşması halinde belirtilen zorunluluk oluşacaktır. Belirtilen tutarın altında kalan işlemler için kağıt (matbu) fatura olarak düzenlenebilmesi uygulaması öteden beri olduğu gibi devam edecektir. Ayrıca aynı kişilere de olsa farklı günlerde gerçekleştirilen mal ve hizmet satışları nedeniyle düzenlenen faturalar, belirtilen tutarın hesabında birlikte dikkate alınmayacaktır. 4- Aynı gün içinde aynı kişiye gerçekleştirilen satışların her biri belirtilen tutarın altında kalmakla birlikte, bu satışların toplam tutarının belirtilen hadleri aşması durumunda; bu işlemler için kağıt (matbu) olarak fatura düzenlenmiş ise bu faturaların yerine e-Arşiv Fatura’nın e-Belge Portali üzerinden düzenlenmesi ve matbu kağıt faturaların iptal işlemine tabi tutulması gerekmektedir. 5- Aynı günde ve aynı vergi mükellefine gerçekleştirilecek satışların vergiler dahil toplam tutarı 5.000 TL’yi, vergi mükellefi olmayanlara gerçekleştirilecek satışların ise vergiler dahil toplam tutarının 30.000 TL’yi aşması halinde söz konusu satışlara ait faturalar e-Belge Portalı üzerinden e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi gerekecektir. Belirtilen tutarın altındaki faturalar ise öteden beri olduğu gibi kağıt (matbu) fatura olarak düzenlenmeye devam edilebilecektir. 6- Söz konusu zorunluluk mükelleflerimize e-Arşiv Fatura uygulamasına bir başvuru zorunluluğu ve elektronik imza veya mali mühür alma zorunluluğu getirmemektedir. 7- Belirtilen nitelikteki faturaların düzenlenmesi işlemi; sadece Başkanlığımız tarafından oluşturulan ve ÜCRETSİZ olarak tüm mükelleflerimizin kullanımına sunulan e-Belge PORTALİ üzerinden gerçekleştirilecek olup herhangi bir özel entegratör kuruluşla anlaşma yapma zorunluluğu getirmemektedir. 8- Uygulama kapsamında fatura düzenlenmesi için Başkanlığımızca e-Belge Portalinde gerekli geliştirmeler tamamlanmış ve 1/1/2020 tarihi itibariyle mükelleflerimizin kullanımına açılacak olup e-Arşiv Fatura bilgisayar, tablet, cep telefonu vb. cihazlar üzerinden düzenlenebilecektir. 9- e-Belge düzenleme portalıne mali mühür veya elektronik imza kullanım zorunluluğu olmadan, İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) kullanıcı kodu ve şifresi kullanılarak girilebilecektir. İnteraktif Vergi Dairesi kullanıcı kodu ve şifresi bulunan mükelleflerimizin herhangi yeni bir başvuru yapmasına gerek bulunmayıp, bu kod ve şifresi henüz bulunmayan mükelleflerimiz ise ivd.gib.gov.tr adresinden gerekli kaydını oluşturarak kullanıcı kodu ve şifrelerini alabileceklerdir. 10- E-Belge Portali üzerinden oluşturulacak e-Arşiv Faturaların, mükellefin ONAY’ı ile Başkanlık sistemlerine ait mali mühür tatbik edilerek tamamlanacaktır. 11- Bu kapsamda oluşturulacak e-Arşiv Faturalar için Başkanlığımız tarafından ücretsiz olarak sunulan e-Belge Portalı dışında başka herhangi bir yazılıma, uygulamaya, muhasebe programına veya özel entegratör kuruluşa ihtiyaç bulunmamaktadır. 12- Mükelleflerimiz istemeleri halinde belirtilen tutarların altındaki fatura düzenleme işlemleri için de söz konusu e-Belge Portalını kullanmaları mümkün bulunmaktadır. 13- Düzenlenen e-Arşiv Faturalar alıcılarına her türlü elektronik ortamda (e-mail, sms vb.) iletebileceği gibi, düzenlenen belgelerin kağıt çıktısı alınarak ve belge üzerine mükellefin ıslak imzası tatbik edilerek alıcılarına teslim edilebilecektir. 14- e-Belge Portalı üzerinden düzenlenen e-Arşiv Faturaların Başkanlığımıza Raporlanmasına gerek bulunmamaktadır. 15- Düzenlenen e-Arşiv Faturaların sorgulanması, görüntülenmesi, elektronik ortamda indirilmesi ve kağıt çıktısının alınması işlemlerinin e-Belge Portalı üzerinden gerçekleştirilmesi mümkün bulunmaktadır. Bununla birlikte düzenlenen e-Arşiv Faturaların muhafaza ve ibraz işlemleri Vergi Usul Kanunu düzenlemeleri uyarınca mükelleflerimizin sorumluluğunda bulunmakta olup, söz konusu belgelerin e-Belge Portalından elektronik olarak indirilmesi ya da kağıt çıktı alınarak muhafaza edilmesi gerekmektedir. 16- Düzenlenen e-Arşiv Faturalarının, Başkanlığımıza ait https://ebelge.gib.gov.tr/earsivsorgula.html adresinden sorgulama ve doğrulama işlemleri gerçekleştirilebilecektir. 17- Uygulamaya yönelik soruların Başkanlığımızın, http://forum.efatura.gov.tr/main_page.php adresindeki forum sitesine, earsiv@gelirler.gov.tr mail adresine iletilmesi veya 189 numaralı Vergi İletişim Merkezi hattından bilgi alınması mümkün bulunmaktadır. Duyurulur. (14.12.2019) |
0 Yorumlar