Beyrut Limanı'nda depolanmış 2750 kg. amonyum nitratın, internette dolaşan bir detaya göre 100 mil açıktaki Kıbrıs'tan bile duyulacak şekilde patlaması ve limanla birlikte Beyrut'un üçte birini tahrip etmesi, Lübnan ve Ortadoğu'nun genel iklimini düşününce üzerine çokça konuşulacak, üzerine onlarca serinkanlı ama belki çok daha fazla da spekülatif ve manuplatif değerlendirme yapılacak bir gelişme. Mozambik'li bir firmanın altı yıl önce verdiği siparişin Gürcistan'dan bir Rus gemisiyle yola çıktıktan sonra neden Beyrut'a parkettiği ve hem yükün hem de geminin unutulduğu(!) bilgisi, komplo teorileri için bulunmaz malzeme gibi duruyor. Bir de bunu Celal Talabani'nin "yemeğe davetliyseniz ve davetli listesinde adınızı göremezseniz bir de yemek listesine bakın" diye tarif ettiği Ortadoğu siyasetiyle birlikte düşünürseniz...
Ama hemen şu an ortaya çıkmış ve çok da net bir gerçek var aslında, o da Lübnan'da aslında toplumla ve kurallarla bütünleşik bir devlet mekanizmasının olmadığı. Daron Acemoğlu'nun "Ulusların Çöküşü" kitabını okuyanlar hatırlayacaktır. Orada ki temel tez, toplumu oluşturan bireylerin gelişmelere müdahil olabileceği ve bu sayede denetim ve kontrol sağlayabileceği mekanizmaların oluşmasının önüne geçmemek ve devletinde bu mekanizmalarla ilişkili kurumlaşmasını sağlamak üzerineydi. Acemoğlu'na göre bu sayede devlet ve toplum birbirleriyle ilişki içerisinde gelişmenin senkronizasyonunu yakalayabileceklerdi, ki Batı ülkelerinde de bu böyle olmuştu.
Lübnan'da ise anlaşılan o ki, 2750 kg. amonyum nitratın altı yıldır limanda beklediği bilgisi paylaşılmamış bile. Lübnan'ın etnik kimliklere göre paylaştırılmış yönetim ve bürokrasi yapısı, devlete bağlı resmi ordudan daha güçlü milis örgütlenmesi vs. ayakta ama devlet en az altı yıl önce aslında yıkılmış.
Devletle toplumun ilişki ağlarını koparır, toplumun yönetime katılımını engeller, devleti bir "güç odaklanması" gibi algılar ve o güçle toplumu yukarıdan aşağı yönetmeye, herşeyi yukardan belirlemeye kalkarsanız, bunun sonunun nereye varabileceğinin bir işaret fişeği gibi de okunabilir Beyrut patlaması.
0 Yorumlar