Kısa Çalışma Ödeneği Başvuruları Yeniden Açıldı

Türkiye Covid-19 salgını kaynaklı ikinci kapanma tedbirlerini adım adım hayata geçiriyor. Ya da geçirmek zorunda kalıyor mu demeli acaba, çünkü görüntü, hükümetin aslında buna gönülsüz olduğu ama kamuoyunun, salgının yönetilemediği düşüncesiyle daha sıkı tedbir isteklerinin baskısıyla bu adımları atmak zorunda kaldığı şeklinde. Durum sahiden böyleyse, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın belki de bir şeyi sahiden doğru söylediğini düşünebiliriz, bu belayla baş etmek sadece bizim elimizde çünkü bizden başka durumun ciddiyetini kavrayan yok.

Geçtiğimiz haftalarda lokantalar ve kafelere dönük bir dizi tedbir açıklanmıştı. Buna göre lokantalar ve kafeler artık mekânda servis veremeyecek, satışlarını ya gel al ya da paket servis şeklinde yapabileceklerdi.

Lokanta ve kafeler farklı lokasyonlarda farklı hitaplarla var olan bir sektör. Kimi esnaf lokantası, kimi kahvaltı, kimi de –özellikle hareketli caddelerde- buluşma mekânları işlevi görüyor. Bu yüzden hepsinin gel al ya da paket servise uyum sağlaması beklenmemeli. Yani o karardan sonra ciddi bir kısmı faaliyetini ya küçülttü ya da şimdilik tümden sonlandırdı. Bir de bu sektörde –özellikle zincir kafeler şeklinde faaliyet gösterenler de- personel sirkülasyonu yüksek, işe girip çıkanların ve halen çalışanların ciddi bir kısmı öğrenci ve gene ciddi bir kısmı da kayıt dışı. Bu durumu göz önüne alınca son kısmi kapanma sırasında halen çalışmakta olanların önemli bir kısmının Temmuz ev sonrası işe girdiğini düşünebiliriz.

Tam bu noktada ve son kısmi kapama tedbirleriyle birlikte Kısa Çalışma Ödeneğinin de en azından durumu atlatmaya yardımcı olacak bir alternatif olamaması gibi bir durum ortaya çıkmıştı. Çünkü Kısa Çalışma Ödeneği başvuruları teknik olarak 31 Mayıs’ta sona ermişti ve 1 Temmuz’dan itibaren ikişer aylık dilimlerle uzatmalar hep bu 1 Nisan-31 Mayıs arasında yapılmış başvuru sırasında İşkur’a verilmiş olan listeyi kapsıyordu. Bu durumda da Temmuz ve sonrası işe alınanlar için kısa çalışma başvurusu yapılamıyordu.

Bugün açıklanan 3238 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu durum aşılmış görünüyor. Kararı incelediğimizde;

Madde 1-(1)’de “…zorlayıcı sebep gerekçesiyle 1/12/2020 tarihinden sonraki döneme ilişkin kısa çalışma talebinde bulunan işyerleri için, anılan Kanunun geçici 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan 30/6/2020 tarihi 31/12/2020 olarak uygulanır” denilerek, Haziran sonrası ilave çalışanlarında kısa çalışmadan faydalandırılacağı ortaya konulmuş oluyor.

İlave çalışanı olmadan Haziran sonuna kadar faydalandığı kısa çalışmayı devam ettirme kararı alan işletmeler ise şu ana kadar uzatma uygulamalarında olduğu gibi devam edebilecekler.

Kısmi kapanmaların yeniden hayatımıza girdiği şu günlerde bu ciddi ihtiyaç duyulan bir uygulamaydı. Benzer bir kararın ücretsiz izin destekleri için de gelmesi isabet olacaktır. Şimdiki durumda ancak 17 Nisan 2020 tarihinden önce iş sözleşmesi bulunanlar ücretsiz izin desteğinden faydalanabiliyorlar, ki bu durumda, bu tarihin sonrasında işe giren ve halen kısa çalışma ödeneği şartlarını da karşılayamayan çalışanlar, mağdur olacaklar demektir.